در باره "چربی خون"

مصرف خامه و کره ممنوع است . علاوه بر آن از روغنهای حیوانی و روغنهای جامد پرهیز کنید و از روغنهای زیتون ، آفتابگردان ، سویا و بادام زمینی استفاده کنید .
سلامت نیوز : چربیها پس از آب و پروتئین سومین ماده تشکیل دهنده بدن انسان هستند و مهمترین منبع ذخیره انرژی در بدن محسوب میشوند .
چربیهای موجود در خون به دو گروه تریگلیسرید و کلسترول تقسیم میشوند . شاید این سوال در ذهن شما هم باشد که منظور از «چربی خون» چیست ؟ در این باره باید گفت که چربی خون عبارت است از بالا رفتن مقدار تریگلیسرید یا کلسترول از مقدار طبیعی آنها در خون . میزان این مواد در خون در اثر مصرف مواد غذایی بیش از میزان مورد نیاز یا هنگام بروز اختلال در سوخت و ساز چربی ، افزایش مییابد .
افزایش چربی خون چه خطراتی دارد؟
افزایش چربی خون با تجمع در دیواره رگها ، تنگی آنها را به دنبال دارد و به همین دلیل باعث افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی ، درد قفسه سینه و گرفتگی عروق میشود . درمان به موقع و مناسب افزایش چربی خون ، نه تنها قادر است از تنگی عروق قلبی جلوگیری کند ، بلکه میتواند از پیشرفت آن نیز جلوگیری کرده و حتی باعث بهبود آن شود .
از چه سنی باید چربی خون را آزمایش کنید؟
به طور کلی ، عموم افراد جامعه باید از سن 20سالگی نسبت به آزمایش چربی خون خود اقدام کنند . چنانچه سطح چربی خون شما طبیعی است ، هر پنج سال یک بار (از سن 20 سالگی به بعد) و در صورت بالا بودن چربی خون ، باید هر دو تا شش ماه ، یک بار چربی خون خود را آزمایش کنید . به منظور حذف اثر چربی موجود در غذا ، ضروری است آزمایش چربی خون پس از 12 تا 14 ساعت ناشتا بودن انجام شود . این کار دقت آزمایش را افزایش میدهد .
چند توصیه برای مراقبت از چربی خون:
- هوشیار باشید که افراد لاغر هم به کلسترول بالا دچار میشوند .
- خطر ابتلا به بیماری قلب و عروق و بروز حمله قلبی را میتوان با ایجاد تغییرات غذایی که موجب کاهش چربی خون میشود ، کاهش داد .
- باید به دقت غذاهای روزانه خود را بررسی کنید . این کار را حتی زمانی که غذاهای بیرون از منزل را مصرف میکنید نیز انجام دهید .
- انتخاب غذاهای کم چربی به معنی خوردن تنها نان و آب نیست . شما میتوانید غذاهای متنوع و لذت بخشی میل کنید .
اعمال تغییرات زیر در رژیم غذایی ، میتواند به کاهش مقدار چربی خون کمک کند :
- به جای سرخ کردن مواد غذایی ، آنها را آب پز ، بخار پز و یا کباب کنید.
- به جای پنیر و شیر چرب ، از انواع کم چرب استفاده کنید.
- مصرف شیرینی ، کلوچه ، کیک و فرآوردههای لبنی پرچرب (شیر ، پنیر و کره) ، روغن نارگیل ، روغن خرما ، بیسکوییت ، چیپس ، پفک ، سوسیس ، همبرگر ، کالباس ، بستنی ، پیتزا ، زرده تخممرغ ، جگر سیاه ، مغز ، سیرابی و قلوه ، میگو ، خرچنگ و صدف را محدود کنید .
- از قسمتهای کم چرب گوشت استفاده کنید و تمام چربیهای قابل مشاهده را جدا کنید . از مرغ و ماهی بیشتر از گوشت قرمز استفاده کنید .
- در رژیم غذایی خود از سیر استفاده کنید . سیر خام یا کمی پخته شده ، به میزان یک تا دو حبه در روز تاثیر مناسبی دارد . مصرف سیر همچنین میتواند علاوه بر چربی ، میزان فشار خون را نیز کاهش دهد .
- مصرف سبزیجات مانند (کاهو و هویج) و میوهها مانند سیب ، زردآلو ، گلابی ، پرتقال ، لیمو ، گریپ فروت و توتفرنگی را افزایش دهید .
- به طور کلی تمام مواد غذایی گیاهی مانند سبزیجات ، حبوبات و غلات فاقد کلسترولاند ، اما در بین آنها موادی مانند جو ، کدو ، شوید و سیر اثر ضد کلسترول بسیار قویتری را بروز میدهند . سویا نیز باعث کاهش کلسترول خون میشود .
- مصرف نان و غلات سبوسدار ، حبوبات و انواع لوبیا ، عدس ، لپه و ... را افزایش دهید .
- دانه کتان (بزرک) مصرف کنید ؛ چرا که پوسته سفت و غیر قابل هضمی دارد . بهتر است در آب خیسانده شود . مقدار مصرف آن 2.5 قاشق چایخوری و سه مرتبه در روز است . برخی از متخصصان تغذیه نیز تا 4 قاشق غذاخوری در روز را توصیه میکنند .
- مصرف آجیلها و مغزهای برشته نشده و فاقد نمک به ویژه بادام و گردو را افزایش دهید .
- روزانه دو عدد سیب یا پرتقال ، چند عدد توت فرنگی بویژه پس از غذا میل کنید که باعث کاهش جذب کلسترول مصرف شده با غذا میشود .
- حتما در کنار غذا ، سبزی خوردن و یا سالاد تهیه شده با هویچ زیاد و روغن زیتون (یک قاشق غذاخوری) را میل کنید .
- مصرف تخممرغ را به هفتهای سه عدد کاهش دهید .
- میگو ، دل ، جگر ، قلوه ، کله پاچه و مغز مصرف نکنید .
- مصرف خامه و کره ممنوع است . علاوه بر آن از روغنهای حیوانی و روغنهای جامد پرهیز کنید و از روغنهای زیتون ، آفتابگردان ، سویا و بادام زمینی استفاده کنید .
- مبتلایان به کلسترول خون بالا و بیماران قلبی نباید روغن نارگیل و روغن پالم (نخل) مصرف کنند .
البته باید تاکید کرد هر چند برخی موارد ذکر شده سطح چربی خون را بالا میبرند اما این موضوع به معنی مصرف نکردن مطلق آنها نیست . به عنوان مثال برای مصرف شیر ، پنیر و ماست نوع کم چرب و یا بدون چربی آن را خریداری کنید و یا مصرف تخممرغ ، بستنی و پنیر را به دو مرتبه در هفته کاهش دهید .
از طرف دیگر یک رژیم غذایی مناسب میتواند نقش مهمی در کاهش بیماری قلبی داشته باشد ؛ موارد دیگری نیز وجود دارند که باید آنها را رعایت کرد . پس برای اینکه قلبی سالم داشته باشید :
- از استرسهای خود بکاهید .
- سیگار را ترک کنید . اگر سیگار میکشید و کلسترول خونتان بالاست ، احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی - عروقی در شما زیاد است .
- وزن تان را در محدوده مطلوب و ایدهآل نگه دارید . در صورت وجود اضافه وزن ، طبق نظر متخصص تغذیه برای کاستن از وزن خود کوشش کنید .
- به طور مرتب ورزش کنید . ورزش باعث کاهش وزن و تقویت قلب میشود . در مورد نوع ورزش با پزشک خود مشورت کنید .
چربیهای موجود در خون به دو گروه تریگلیسرید و کلسترول تقسیم میشوند . شاید این سوال در ذهن شما هم باشد که منظور از «چربی خون» چیست ؟ در این باره باید گفت که چربی خون عبارت است از بالا رفتن مقدار تریگلیسرید یا کلسترول از مقدار طبیعی آنها در خون . میزان این مواد در خون در اثر مصرف مواد غذایی بیش از میزان مورد نیاز یا هنگام بروز اختلال در سوخت و ساز چربی ، افزایش مییابد .
افزایش چربی خون چه خطراتی دارد؟
افزایش چربی خون با تجمع در دیواره رگها ، تنگی آنها را به دنبال دارد و به همین دلیل باعث افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی ، درد قفسه سینه و گرفتگی عروق میشود . درمان به موقع و مناسب افزایش چربی خون ، نه تنها قادر است از تنگی عروق قلبی جلوگیری کند ، بلکه میتواند از پیشرفت آن نیز جلوگیری کرده و حتی باعث بهبود آن شود .
از چه سنی باید چربی خون را آزمایش کنید؟
به طور کلی ، عموم افراد جامعه باید از سن 20سالگی نسبت به آزمایش چربی خون خود اقدام کنند . چنانچه سطح چربی خون شما طبیعی است ، هر پنج سال یک بار (از سن 20 سالگی به بعد) و در صورت بالا بودن چربی خون ، باید هر دو تا شش ماه ، یک بار چربی خون خود را آزمایش کنید . به منظور حذف اثر چربی موجود در غذا ، ضروری است آزمایش چربی خون پس از 12 تا 14 ساعت ناشتا بودن انجام شود . این کار دقت آزمایش را افزایش میدهد .
چند توصیه برای مراقبت از چربی خون:
- هوشیار باشید که افراد لاغر هم به کلسترول بالا دچار میشوند .
- خطر ابتلا به بیماری قلب و عروق و بروز حمله قلبی را میتوان با ایجاد تغییرات غذایی که موجب کاهش چربی خون میشود ، کاهش داد .
- باید به دقت غذاهای روزانه خود را بررسی کنید . این کار را حتی زمانی که غذاهای بیرون از منزل را مصرف میکنید نیز انجام دهید .
- انتخاب غذاهای کم چربی به معنی خوردن تنها نان و آب نیست . شما میتوانید غذاهای متنوع و لذت بخشی میل کنید .
اعمال تغییرات زیر در رژیم غذایی ، میتواند به کاهش مقدار چربی خون کمک کند :
- به جای سرخ کردن مواد غذایی ، آنها را آب پز ، بخار پز و یا کباب کنید.
- به جای پنیر و شیر چرب ، از انواع کم چرب استفاده کنید.
- مصرف شیرینی ، کلوچه ، کیک و فرآوردههای لبنی پرچرب (شیر ، پنیر و کره) ، روغن نارگیل ، روغن خرما ، بیسکوییت ، چیپس ، پفک ، سوسیس ، همبرگر ، کالباس ، بستنی ، پیتزا ، زرده تخممرغ ، جگر سیاه ، مغز ، سیرابی و قلوه ، میگو ، خرچنگ و صدف را محدود کنید .
- از قسمتهای کم چرب گوشت استفاده کنید و تمام چربیهای قابل مشاهده را جدا کنید . از مرغ و ماهی بیشتر از گوشت قرمز استفاده کنید .
- در رژیم غذایی خود از سیر استفاده کنید . سیر خام یا کمی پخته شده ، به میزان یک تا دو حبه در روز تاثیر مناسبی دارد . مصرف سیر همچنین میتواند علاوه بر چربی ، میزان فشار خون را نیز کاهش دهد .
- مصرف سبزیجات مانند (کاهو و هویج) و میوهها مانند سیب ، زردآلو ، گلابی ، پرتقال ، لیمو ، گریپ فروت و توتفرنگی را افزایش دهید .
- به طور کلی تمام مواد غذایی گیاهی مانند سبزیجات ، حبوبات و غلات فاقد کلسترولاند ، اما در بین آنها موادی مانند جو ، کدو ، شوید و سیر اثر ضد کلسترول بسیار قویتری را بروز میدهند . سویا نیز باعث کاهش کلسترول خون میشود .
- مصرف نان و غلات سبوسدار ، حبوبات و انواع لوبیا ، عدس ، لپه و ... را افزایش دهید .
- دانه کتان (بزرک) مصرف کنید ؛ چرا که پوسته سفت و غیر قابل هضمی دارد . بهتر است در آب خیسانده شود . مقدار مصرف آن 2.5 قاشق چایخوری و سه مرتبه در روز است . برخی از متخصصان تغذیه نیز تا 4 قاشق غذاخوری در روز را توصیه میکنند .
- مصرف آجیلها و مغزهای برشته نشده و فاقد نمک به ویژه بادام و گردو را افزایش دهید .
- روزانه دو عدد سیب یا پرتقال ، چند عدد توت فرنگی بویژه پس از غذا میل کنید که باعث کاهش جذب کلسترول مصرف شده با غذا میشود .
- حتما در کنار غذا ، سبزی خوردن و یا سالاد تهیه شده با هویچ زیاد و روغن زیتون (یک قاشق غذاخوری) را میل کنید .
- مصرف تخممرغ را به هفتهای سه عدد کاهش دهید .
- میگو ، دل ، جگر ، قلوه ، کله پاچه و مغز مصرف نکنید .
- مصرف خامه و کره ممنوع است . علاوه بر آن از روغنهای حیوانی و روغنهای جامد پرهیز کنید و از روغنهای زیتون ، آفتابگردان ، سویا و بادام زمینی استفاده کنید .
- مبتلایان به کلسترول خون بالا و بیماران قلبی نباید روغن نارگیل و روغن پالم (نخل) مصرف کنند .
البته باید تاکید کرد هر چند برخی موارد ذکر شده سطح چربی خون را بالا میبرند اما این موضوع به معنی مصرف نکردن مطلق آنها نیست . به عنوان مثال برای مصرف شیر ، پنیر و ماست نوع کم چرب و یا بدون چربی آن را خریداری کنید و یا مصرف تخممرغ ، بستنی و پنیر را به دو مرتبه در هفته کاهش دهید .
از طرف دیگر یک رژیم غذایی مناسب میتواند نقش مهمی در کاهش بیماری قلبی داشته باشد ؛ موارد دیگری نیز وجود دارند که باید آنها را رعایت کرد . پس برای اینکه قلبی سالم داشته باشید :
- از استرسهای خود بکاهید .
- سیگار را ترک کنید . اگر سیگار میکشید و کلسترول خونتان بالاست ، احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی - عروقی در شما زیاد است .
- وزن تان را در محدوده مطلوب و ایدهآل نگه دارید . در صورت وجود اضافه وزن ، طبق نظر متخصص تغذیه برای کاستن از وزن خود کوشش کنید .
- به طور مرتب ورزش کنید . ورزش باعث کاهش وزن و تقویت قلب میشود . در مورد نوع ورزش با پزشک خود مشورت کنید .